Agapanthus africanus
(Afrikaanse lelie)
Agapanthus is in Europese tuinen gekomen als kuipplant en daarvoor wordt hij nog steeds het meest gebruikt. Er bestaan momenteel vormen die buiten, zij het met bescherming tegen vorst, de winter doorkomen. Een voorwaarde hiervoor is dat de bodem niet te nat is!
Onze eigen planten staan al jaren in kuipen, maar een Agapanthus in een goed gestructureerde border is ook een prachtig gezicht.
Hierboven ziet u Agapanthus africanus 'Albus' met witte bloemen in knop, de foto is gemaakt door Lucie Vijverberg.
Verzorging:
In de zomer kan een Agapanthus het volle zonlicht verdragen, maar op een plaats half in de zon zullen de bloemen wat langer mooi blijven. Als de plant veel bloemen heeft geproduceerd zoals hierboven, dan heeft ze veel water nodig tijdens zomerse dagen. Dit betekent op echte warme dagen wel twee keer per dag gieten.
Van bezoekers in onze tuin krijgen we herhaaldelijk de vraag: "Is het waarheid dat je Agapanthus niet mag verpotten als je hem graag in bloei wil zien"? Ons antwoordt daarop is: "Het zou waarheid kunnen zijn, omdat een plant die ruimte genoeg heeft om te groeien geen behoefte heeft om zich voort te planten". De plant die u hierboven op de foto ziet hebben wij als klein plantje aangeschaft, het waren drie worteltjes. We hebben ze in drie afzonderlijke potten gezet en het eerste jaar gaven ze elk één prachtige witte bloem. Omdat het drie dezelfde planten waren hebben we ze het tweede jaar bij elkaar in een grote pot geplaatst. LET OP! We deden dat nadat de bloemknoppen zichtbaar waren. In het voorjaar kun je bij de Agapanthus helemaal onderin de plant de bloemknoppen al zien, je kunt dan ook inschatten of de pot waarin hij staat groot genoeg is. Zodoende kun je verpotten als de bloemknoppen er al zijn. Nu onze plant in een kuip met maximale grootte staat, zullen we ze moeten delen als de kuip te klein is. Of ze dan het jaar daarna weer zo rijk zal bloeien is nog de vraag. Ik weet wel dat we de plant zullen gaan delen als de bloemknoppen er al in zitten. Als je voorzichtig te werk gaat moet het kunnen.
Winterberging
Vóór de eerste vorst gaat bovenstaande plant naar een kas die vorstvrij gehouden wordt (dus net boven nul graden) en blijft daar tot half mei. Afhankelijk van de weersomstandigheden wordt weinig of géén water gegeven en vanaf september tot in februari géén mest. Vanaf maart beginnen we met bemesting. We gebruiken het liefst organische mest in korrelvorm. Eind april/begin mei zijn de bloemknoppen zichtbaar en wordt, indien nodig, verpot. Als bij andere variëteiten de bloemknoppen bijvoorbeeld pas in mei of juni zichtbaar zijn kan er ook nog verpot worden.
Tegenwoordig zijn er groot- en kleinbloemigen Agapanthussen te koop, van licht- tot donkerblauw en in wit. Ook worden er planten aangeboden die winterhard zijn. Voor de voorzichtigheid zou ik ze toch maar afdekken in de winter.
Ongedierte:
De Agapanthus heeft eigenlijk weinig last van ongedierte, ooit heeft een rups wel eens schade aangebracht. Het beste is om de rups te vangen! Omdat de plant vlezige wortels heeft is het niet goed als ze te nat staat, er zal dan onherroepelijk wortelrot optreden. Indien de plant onverhoopt toch nat staat, dit kan gebeuren omdat de afwateringsgaten in de pot verstopt zijn, haal de plant dan uit de pot en zet ze op een stapel oude kranten zodat het water er zo snel mogelijk uittrekt. Als er in zo'n geval al wortelrot opgetreden is, verwijder de rotte wortels zoveel mogelijk en laat de plant DROOG staan, uit de zon. Als de plant zich hersteld heeft, dit is te zien aan de hervatte groei, kan weer gestart worden met bewateren en bemesten.